چه رابطه ای بین شوری خاک و هدایت الکتریکی خاک وجود دارد؟ رابطه بین میزان شوری خاک و هدایت الکتریکی خاک و نهایتا طبقه بندی نوع خاک به چه صورت هست؟ در خاک های سدیمی و خاک های شور تغییرات هدایت الکتریکی عصاره خاک به چه صورت میباشد؟
اساسا شوری خاک معیاری از غلظت تمام نمک های محلول در آب خاک میباشد. غالبا به جای غلظت از فعالیت یون ها در بیان میزان شوری اسنفاده میشود که نیاز به اندازه گیری غلظت تک تک یونهای موجود در عصاره خاک دارد. این کار تا اندازهای سخت و زمان بر میباشد. لذا معمولاشوری خاک بر اساس هدایت الکتریکی (EC: Electrical Conductivity) بیان میگردد. هدایت الکتریکی خود به دو صورت اندازه گیری میشود ولی نتایج آن به یکدیگر مرتبط هستند. روش اول هدایت الکتریکی عصاره یا خمیر خاک میباشد وروش دوم هدایت الکتریکی مخلوط خاک و آب به نسبت 1:5 وزنی به حجمی (EC 1:5 w/v) میباشد.
در عین حال با توجه به اینکه عوارض شوری به گونه، مراحل رشد گیاه، فاکتورهای محیطی وطبیعت خاک بستگی دارد بسیار مشکل است که تعریف دقیقی از شوری خاک داد
شوری بیش از حد به ویژه در اطراف ریشه سبب کند شدن واختلال در جذب آب و موادغذایی برای گیاه میشود. نمک های معدنی غالب عبارتند از :
از نقطه نظر تعریف شوری خاک، زمانی که هدایت الکتریکی عصاره استخراج شده از خمیر خاک اشباع برابربا یا از 4 دسی زیمنس بر متر(4 dS/m ) در دمای 25 درجه سانتیگراد شود خاک شوراطلاق میشود. این تعریف در آخرین مرجع علوم خاک آمریکا موجود میباشد.
در مرجع (USSL Staff (1954) Diagnosis and improvement of saline and alkali soils. USDA Handbook No 60 Washington DC, USA, 160 pp) رابطه بین میزان شوری و رشد گیاه به قرار زیر تقسیم بندی شده است (100dS=1MS):
- – غیر شور (ECe ≤ 2 dS m−1): اثرات شوری قابل صرف نظر میباشد.
- – خیلی کم شور (ECe 2–4 dS m−1): باردهی گیاهان حساس ممکن است محدود شود.
- – کم شور (ECe 4–8 dS m−1): باردهی خیلی از گیاهان محدود میشود.
- – شوری متوسط (ECe 8–16 dS m−1): فقط گیاهان مقاوم به شوری باردهی قابل قبول دارند.
- – شوری زیاد (ECe >16 dS m−1): فقط گونه های خیلی مقاوم به شوری باردهی دارند.
| طبقه شوری | EC1:5 شنی(mS/m) | EC1:5 رسی شنی (mS/m) | EC1:5 رسی (mS/m) | ECe عصاره (mS/m) |
|---|---|---|---|---|
| غیر شور | 0–14 | 0–18 | 0–25 | 0–200 |
| شوری کم | 15–28 | 19–36 | 26–50 | 200–400 |
| شوری متوسط | 29–57 | 37–72 | 51–100 | 400–800 |
| شوری زیاد | 58–114 | 73–145 | 101–200 | 800–1600 |
| شوری شدید | 115–228 | 146–290 | 201–400 | 1600–3200 |
| شوری خیلی شدید | >228 | >290 | >400 | >3200 |
